ÇOCUKLARDA MAHREMİYET EĞİTİMİ
Çocukların gelişim sürecinde özel bölgelerini korumaya yönelik mahremiyet eğitimi önemli bir yer tutar. Çocuğun kendisinin, vücudunun ve özel alanlarının farkına varması, bedeninin kendisine özel olduğunu bilmesi çocuğun hem kendisinin sınırlarını hem de diğer insanların sınırlarının farkına varmasını sağlar. Bu aynı zamanda, çocuğun kendisini zihnen ve bedenen koruması açısından da oldukça önemlidir.
Ortalama 2,5- 3 yaşlarından itibaren çocuklara mahremiyet eğitimi verilebilir. Çocuklara bu eğitim verilirken ayıp, yasak, günah gibi kelimeler yerine “özel bölge” “mahrem” kavramlarının kullanılması çocukların duygusal gelişimi için oldukça önemlidir.
Çocuklara mahremiyet eğitimi, korku ve endişe oluşturmadan, günlük yaşam içinde doğal olarak verilmelidir. Anne, baba, okulda rehberlik birimleri tarafından veya bu konuda uzman kişiler tarafından verilmesi sağlıklıdır.
Yetişkinlerde çocukla iletişime geçerken “Seni öpebilir miyim?” diye izin alıp çocuğun yanağından veya elinden öpmesi olabilir. Yetişkinlerin 4 yaşından itibaren çocuğa dokunacağı durumlarda ona nedenini açıklayarak izin alması oldukça önemlidir.
Ebeveynlerin sevmek, öpmek, yıkamak gibi sebeplerle çocuğa isteği dışında, zorlayıcı bir şekilde çocuğa dokunma çocuğun korunma reflekslerini olumsuz etkileyeceği unutulmamalıdır.
Çocuklara vücutlarındaki özel bölgeler, mahrem alanlar tanıtılmalıdır. Bu tanıtım sırasında oyuncak bebeklerden, bebek fotoğraflarından ve eğitici videolardan yararlanılabilir.
Bu alanlara sadece ihtiyaç durumlarında ebeveynler ve bakıcı gibi birincil bakım vericilerin yaklaşabileceği, ayrıca doktora gidildiğinde ebeveynlerin yanında doktor da özel bölgeleri görebileceği ve muayene edebileceği anlatılmalıdır.
Çocuklara erken yaşlarda vücut temizliği ve giyinme gibi öz bakım becerileri kazandırılarak mahremiyetlerini korumaları kolaylaştırılmalıdır.
Çocuklara özel bölgeleri ile ilgili şaka yapmaktan kaçınılmalıdır.
Çocuklar özellikle dış alanlarda çıplak kalmamalı, giyinme ve mahremiyet ilişkisi neden ve sonuçlarıyla çocuğa yaşına uygun bir dille anlatılmalıdır.
Ebeveynler çocuklarının yanında kendi mahremiyetlerini koruyarak örnek olmalılardır.
ÇOCUĞUN ÖZGÜVENİ NASIL DESTEKLENİR?
Yeni doğmuş bir bebek, henüz kendisinin ve hayatının farkında değildir, fakat hemen ilk günlerden itibaren dürtüsel olarak bebek kendini geliştirmeye hazırdır. İlk yıllardaki anne-baba-çocuk arasındaki ilişki, güvenli bağlanma çocuğun kendine değer vermesi konusunda etkilidir. Anne baba çocuğun fizyolojik ihtiyaçları başta olmak üzere sevgi gibi ihtiyaçlarını karşılar destek olur, yardım eder ve her gelişim aşamasına özen gösterirse çocuğun özgüven gelişimine yardımcı olurlar. İhtiyaçları karşılanan, sevgi dolu yetiştirilen bir çocukla, bazı nedenlerden dolayı daha az sevgi ve ilgi gören bir çocuğun kendine değer verme gelişimi farklıdır.
Çocuk, yaklaşık bir yaşından itibaren bir birey olduğunu keşfeder. Kendini tanımaya başlayan çocuk hem de çevresini tanımaya başlar ve kendine güven duymayı öğrenir. başlar ve hem kendine hem çevresine güven duymayı öğrenir. Kendini başkalarından ayırmayı öğrenir. Çocuk ilerleyen yıllarda yavaş yavaş hisleri ve fikirleri ortaya çıkar.
Çocuğunuzu başka çocuklarla kıyaslamayınız.
Çocuklarda Özgüven Eksikliği Neden Kaynaklanır?
0-6 yaş dönemi ilgilenilmeyen ihmal edilen çocuklar ile ihtiyaçları karışlanmayan çocukların özgüven eksikliğinin oluşması gibi durumlar söz konusudur.
çocuk etrafındakilerden olumsuz cümlelerle karşılaştıkça, mutsuzluğu artmakta ve diğer insanlardan çekinir hale gelebilmektedir.
Ebeveynler ya da çocuğa bakmakla yükümlü kişiler çocuğa aşırı baskı uyguluyor, onu kardeşleri ve arkadaşları ile kıyaslıyorsanız bu durum onun özgüven sorunu yaşamasına neden olabilir. Çocuğu aşırı koruyucu anne baba tutumu ile koruma çemberine almak da çocuklarda özgüveni olumsuz etkiler. Anne babasına sormadan danışmadan karar veremez hale gelirler. Aile olarak baskılı bir çocukluk dönemi geçirmişsek güvensizliğimizi, kaygı ve korkularımızı çocuğumuza aktarıp çocuğumuzda özgüven eksikliğine yol açabiliyoruz.
Özgüveni olmayan çocuk, iletişimsizlik sorunu yaşayabilmektedir.
Özgüveni Yüksek Çocuklar Yetiştirmek İçin Anne- Babalara Tavsiyeler
Huzur ve güven duyması:
Çocuğun yetiştiği ortamın güvenli olması, sevgi ve ilgi ortamı olması, düzenli ve belirgin sınırları olan bir ortamın olması ve desteğin verildiği bir ortamın olması önemlidir.
Anne babaların veya çocuğa bakmakla yükümlü kişilerin çocuklarını büyütürken ev ortamını huzurlu ve güvenli hissettirmeleri oldukça önemlidir.
Evde herkesin birbirine güvendiği, rahatça paylaşımda bulunabildiği güvenilir bir ortam oluşturmalıyız. Çocuk sevincini, üzüntüsünü, başarı ya da başarısızlığını rahatça paylaşabilmeli.
Davranışlarla örnek olunması
Davranışlarımızla çocuğumuza model olmalıyız. Bandura’nın Sosyal Öğrenme Kuramına göre anne babaların çocuklarına örnek olması gereklidir. Çünkü, çocuk model alarak öğrenir, öğrendiklerini içselleştirir ve ona göre davrnışlarda bulunur. Özgüveni tam bir anne baba, bunu çocuğa yansıtır. Bu, özgüveni daha az olan anne babanın çocuğuna yardımcı olamayacağı anlamına gelmez, çocuklarını bir iş yaparken desteklemeleri özgüveni arttırıcı bir davranıştır. Örneğin çocuk oyuncaklarını kendi kendine toplaması ve aileninde bunu sözlü olarak pekiştirici ödüllendirmesi çocuğun özgüvenini arttırır.
Çocuklara sorumluluklar verin…
Çocuklara kendi başlarına bir şeyler yapmaları ve keşfetmeleri için imkân vermek gerekir. Bu durumda yanlış yaptıkları zaman bunları fark etmeleri ve sorumluluk almaları önemlidir. Gereken yerlerde yönlendirme yapmakta fayda vardır. Çocuk tek başına bir şeyler yaptığını görmeli ve anne babanın da arkasında olduğunu hissetmelidir. Çocuğumuzun eksik ve kusurlu yanlarını bildirmekle birlikte onun güçlü yanlarını ve yeteneklerini övmeliyiz. Çocuğumuzla ilgili beklentilerimiz onun yaşına ve kapasitesine uygun olmalı
Çocuğumuzu eksiklik ve kusurlarıyla tüm yönleriyle sevip kabullendiğimizi ona hissettirmeliyiz.
Hayattaki en değerli varlıklarımız çocuklarımız. Onlar için her şeyin en iyisi olsun isteriz.
Bunedenle de çocuklarımız için mahremiyet eğitimi ve özgüvenli çocuk yetiştirme kurallarını çok iyi bilmemiz gerekir.
İlk olarak çocukları özgüvenli yetiştirmek için anne baba, yetiştiren ebeveynler olarak model olunup, güvenli bağlanmanın tam olması gerekmektedir. Çocuklar Bandura’nın Sosyal öğrenme Kuramına göre model alarak öğrenirler. Çocuk kendisini yetiştiren ebeveynin özgüvenli davranışlarını içselleştirir ve bu ebeveynler çocuklarına sevgi yolu ile güvenli bağlamalarını da sağlarlarsa çocuk özgüveni tam olarak yetişkinlik dönemine adımlarını atar.
Mahremiyet eğitimi çok hassas bir eğitim olduğundan, çocuğun yaş grubuna ve dikkat – odaklanmasına göre bu eğitim verilmelidir.
2-6 yaş grubu ile 6-12 yaş arasındaki çocuk oyun çağında olduğundan, oyun ve oyuncaklar aracılığı ile bu eğitim sağlıklı bir şekilde verilebilir. Oyun çağındaki çocuk oyun esnasında hem kaygısını, stresini, içindeki enerjiyi boşaltır hem de mahremiyet eğitimi oyuncaklar aracılığı ile de verilebilir.
Comments are closed