ÇOCUKLARDA ÖFKE HALİ VE SALDIRGANLIK
Çocuklarda öfke durumu ve saldırganlık davranış bozukluklarından birisidir.
Öfkeli ve saldırgan çocukların özelikleri;
• Genellikle geçimsizdirler. İletişim problemleri yaşayabilirler.
• Her an sinirlenmeye müsaittirler ve kavga etme haline çok çabuk girebilirler.
• Yaşadıkları olaylar karşısında tepkileri orantısız olabilir.
• Evde, okulda ya da çevrelerinde sürekli sorunlar oluşturabilirler.
• Akademik alana ilgileri düşük olabilir.
• Kurallara uyma konusunda sorun yaşayabilirler, bu nedenle sık sık ceza alabilirler.
• Hep bir bahaneleri olup, kendilerini haklı çıkarmaya çalışabilirler.
• Ceza vermek saldırgan ve sinirli çocuklara ceza verilse bile cezadan etkilenmiyormuş gibi davranabilirler.
Nedenleri;
• Çocuklarda öfkeli ve saldırganlığın biyolojik olduğu kadar psikolojik nedenleri de olabilir.
• Çocuklar, engellenme durumuyla karşılaşırsa saldırgan davranışlar gösterebilir.
• Bilişsel öğrenme yoluyla yeni davranışların öğrenilmesi kolaylaşmaktadır. Çocuğun öfkeli olduğu anlarda bazen anne – babalar yeter ki çocukları daha fazla öfkelenmesin diye bu agresif saldırgan davranışlarını ödüllendirebiliyorlar. Öfkeli ve saldırgan davranışların ödüllendirilmesi durumunda çocukların bu davranışlarında artış olabilir.
• Çocuklar model alarak öfke ve saldırganlığı öğrenebilirler. Davranışçı kurama göre öfke ve saldırgan davranışları olan kişilerin bulunduğu ortamda büyüyen çocuklar, olumsuz örneklerle davranışları bozulabilmektedir ve saldırgan davranabilmektedirler.
• Bebeklerde saldırganlık, sinirlilik genellikle karşılanmamış ihtiyaçlarının olduğunun göstergesidir.
İçindeki sinirini ve saldırganlığını boşaltamayan çocuk kendisine ya da ailesine, okuldaki arkadaşlarına, öğretmenlerine zarar verebilir. İstediği şeylerden yoksun olan çocuklarda öfke olarak bunu gösterebilirler.
TV’deki bazı programlar çocuklarda öfke ve saldırganlık eğilimini arttırmaktadır.
Ortaokul, lise dönemlerindeki çocuklarımızda ise kız arkadaş veya erkek arkadaş gibi nedenlerden çocuklar birbirlerine öfkeli ve saldırgan davranışlarda bulunabilirler.
Çocuklar güvensizlik duygusunu bastırmak ve kendisinin güçlü olduğunu ispatlamak için de öfkeli ve saldırgan davranışlarda bulunabilirler.
Çocuğunuzda Aşağıdaki Belirtileri Gözlemliyorsanız;
Kendisine öfkeli ve sinirli davranış sergileyen kişilere, mutlaka karşılığını vermeliyim şeklinde düşünüyorsa,
Sık sık arkadaşlarıyla, ailesiyle veya çevresindekilerle yumruklama, kavga etme isteği duyuyorsa,
Disiplinsiz davranışlar gözlemleniyorsa,
Kendisini koruma dışındaki bir nedenden dolayı yani can sıkıntısından öfkesini gidermek için başkalarına saldırgan davranıyorsa,
Kendisine zarar verici davranışlarda da bulunuyorsa, kendini kesici aletle yaralamak gibi,
Arkadaşlarına ve çevresindekilere genelde kırıcı sözler söylüyorsa,
Sabır konusunda tahammülü olmayıp hemen öfkelenebiliyorsa,
En ufak sorunlarında bile bir başkasını suçluyorsa, bunun gibi sorunlar büyüyerek devam ediyorsa ve aile de mücadele etmede zorlanıyorsa uzman desteği gerekebilir.
Anne Babalara Öneriler
Çocuğunuzun öfkeli ve saldırgan davranışlarında hiçbir şekilde şiddet uygulanmamalıdır.
Çocuğunuzun bu davranışlarına rağmen koşulsuz sevmeye devam edilmeli, bazen görmezden gelinmelidir.
İlgisiz anne-baba tutumları gösterilmemesi gerekir. Çocuğunuzu başarılı olduğu davranışlarda destekleyin.
Aşırı koruyucu anne – baba davranışları göstermek de çocuklarda öfkeli ve saldırgan davranışlara yol açabilir.
Çocuğunuzun kapasitesi oranında gerçekçi beklentiler içine girilmelidir. Çocuğunuzun kapasitesinden fazla beklentiye girerseniz çocuğunuz başarısız olduğu duygusuyla daha çok öfkeli ve saldırgan davranışlarda bulunulabilir.
Çocuğunuzu saldırgan davranışlarından dolayı cezalandırıyorsanız, cezalandırılan bu davranışlarda öğrenilebilir. Bu davranışı cezalandırmak çocuğunuzun bu davranışı yapma isteğini arttırabilir.
Comments are closed